Στις 18 Απριλίου γιορτάζεται σε όλη την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών. Οργανώσεις ασθενών και πολιτών από όλες τις χώρες της Ευρώπης συμμετέχουν με εκδηλώσεις, ημερίδες, συζητήσεις. και προσυπογράφουν την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών. Η 18η Απριλίου τελεί υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, καθώς και του Επιτρόπου Υγείας.
Οι Ελληνες θα έπρεπε να είναι περήφανοι που η χώρα μας είναι μεταξύ των πρώτων που θεσμοθέτησε σχετικά επαρκή νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών, αρχικά για τους νοσοκομειακούς ασθενείς και στη συνέχεια για όλους. Για να είναι όμως περήφανοι θα πρέπει να γνωρίζουν αυτή τη πρωτιά και τα δικαιώματα που τους παρέχονται. Δυστυχώς, ελάχιστοι συμπολίτες μας γνωρίζουν την ύπαρξη του άρθρου 47 του Ν.2071/92.
Η οικονομική κρίση, οι δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό υγείας, οι μειώσεις προσωπικού στα νοσοκομεία και τη πρωτοβάθμια υγεία, ο ανύπαρκτος προϋπολογισμός του ΕΟΠΠΥ και άλλες «ασθένειες» του εθνικού συστήματος υγείας δημιουργούν ασφυκτικές πιέσεις στα δικαιώματα των ασθενών. Αν ως πολίτες δεν τα γνωρίζαμε μέχρι τώρα, θα πρέπει να ασχοληθούμε επειγόντως σοβαρά με το θέμα αυτό, διότι δικαιώματα που δεν γνωρίζουμε, δεν μπορούμε και να τα υπερασπίσουμε, και η κατάργηση ή η καταπάτησή τους γίνεται πολύ ευκολότερη.
Η νομοθεσία για τα δικαιώματα των ασθενών στη χώρα μας είναι σχεδόν άγνωστη στους ασθενείς και τους πολίτες, αλλά φαίνεται πως είναι μάλλον άγνωστη και στους επαγγελματίες υγείας (τι διδάσκονται και πώς στη διάρκεια των σπουδών τους… ). Τα δικαιώματα των ασθενών αφορούν τα νομικά δικαιώματα που παρέχονται στους χρήστες των υπηρεσιών υγείας και όχι τις παροχές ασθένειας, ανικανότητας και αναπηρίας που παρέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και η πρόνοια. Διαπιστώνεται ότι υπάρχει μεγάλη σύγχιση γύρω από αυτό το θέμα. Οι περισσότεροι ασθενείς θεωρούν τις παροχές ασθένειας ως δικαιώματα, ενώ είναι τα ανταποδοτικά οφέλη των ασφαλισμένων, σύμφωνα με τον κανονισμό του ταμείου τους.
Τα 10 δικαιώματα που προβλέπει το άρθρο 47 Ν2071/92 σε τίτλους είναι:
1. Το δικαίωμα της πρόσβασης
2. Το δικαίωμα του σεβασμού της προσωπικότητας του ασθενούς
3.Το δικαίωμα του ασθενούς ή του εκπροσώπου του να συναινέσει ή να απορρίψει οποιαδήποτε ιατρική πράξη
4. Το δικαίωμα να απαιτήσει πληροφόρηση
5. Το δικαίωμα να έχει πλήρη και λεπτομερή ενημέρωση
6. Το δικαίωμα ενήμερης συναίνεσης
7. Το δικαίωμα ανάκλησης της συναίνεσης οποτεδήποτε
8. Το δικαίωμα εμπιστευτικότητας και προστασίας της ιδιωτικής του ζωής
9. Το δικαίωμα σεβασμού των θρησκευτικών και ιδεολογικών του πεποιθήσεων
10. Το δικαίωμα διαμαρτυρίας και ενημέρωσης για το αποτέλεσμα της
Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών
Το 2002, το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών-Active Citizenship Network (ACN) της Ιταλίας, (www.activecitizenship.net), μαζί με άλλες 12 Ευρωπαϊκές οργανώσεις, συνέταξαν την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών.
Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών διακηρύσσει 14 δικαιώματα ασθενών τα οποία, στο σύνολό τους, έχουν σαν στόχο να εγγυηθούν ένα «υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας» (άρθρο 35 της Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και να εξασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται από τους διάφορους εθνικούς φορείς υγείας στην Ευρώπη.
Τα 14 δικαιώματα αποτελούν την βάση των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να είναι σεβαστά σε κάθε χώρα. Σχετίζονται με υποχρεώσεις και υπευθυνότητες που θα πρέπει να αναλάβουν οι πολίτες αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Η Χάρτα έχει εφαρμογή σε όλους, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι διαφορές όπως η ηλικία, το φύλο, η θρησκεία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, κ.ά. δύνανται να επηρεάσουν τις ατομικές ανάγκες υπηρεσιών υγείας.
Τα 14 δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών είναι σε τίτλους τα εξής:
- 1. Δικαίωμα της πρόληψης
- 2. Δικαίωμα της πρόσβασης
- 3. Δικαίωμα της πληροφόρησης
- 4. Δικαίωμα της συγκατάθεσης
- 5. Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής
- 6. Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας
- 7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
- 8. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
- 9. Δικαίωμα της ασφάλειας
- 10. Δικαίωμα της καινοτομίας
- 11. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου και διακρίσεων
- 12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
- 13. Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων
- 14. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Η σύγκριση των δικαιωμάτων που προβλέπει η Ελληνική νομοθεσία και εκείνων της Ευρωπαϊκής Χάρτας Δικαιωμάτων των Ασθενών δείχνει ότι επτά από τα 14 δικαιώματα της Χάρτας δεν προβλέπονται:
7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενή
8. Δικαίωμα της τήρησης προδιαγραφών ποιότητας
9. Δικαίωμα της ασφάλειας
10. Δικαίωμα της καινοτομίας
11. Δικαίωμα της αποφυγής περιττής ταλαιπωρίας, πόνου και διακρίσεων
12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
14. Δικαίωμα της αποζημίωσης
Ερευνα της ΑCN
Στην έρευνα που έκανε το δίκτυο Αctive Citizenship Network για τη τήρηση των 14 δικαιωμάτων της Χάρτας στις χώρες μέλη της Ε.Ε. τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι ασθενείς, οι οργανώσεις τους και οι οργανώσεις πολιτών έχουν πολλή δουλειά ακόμη.
Ερευνα της ΑCN για την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στην Ευρώπη (2010)
Δικαίωμα
|
Αξιολόγηση
|
Βαθμολογία
|
| 7.Σεβασμός του χρόνου του ασθενούς |
Μή σεβαστό
|
41
|
| 5. Ελεύθερης επιλογής |
Μή σεβαστό
|
43
|
| 2.Πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη |
Μή σεβαστό
|
46
|
| 3.Ιατρικής πληροφόρησης |
Ελάχιστα σεβαστό
|
54
|
| 1. Ενεργού Πολίτη |
Ελάχιστα σεβαστό
|
54
|
| 11. Αποφυγής άσκοπης ταλαιπωρίας και πόνου |
Ελάχιστα σεβαστό
|
58
|
| 9. Ασφάλειας |
Ελάχιστα σεβαστό
|
60
|
| 8. Τήρησης προτύπων ποιότητας |
Μερικώς σεβαστό
|
61
|
| 10. Καινοτομίας |
Μερικώς σεβαστό
|
63
|
| 4. Ενήμερης συναίνεσης |
Μερικώς σεβαστό
|
64
|
| 14. Αποζημίωσης |
Μερικώς σεβαστό
|
64
|
| 13. Εκφρασης διαμαρτυρίας |
Μερικώς σεβαστό
|
66
|
| 12. Εξατομικευμένης ιατρικής φροντίδας |
Σχεδόν σεβαστό
|
74
|
| 1. Προληπτικής ιατρικής |
Σχεδόν σεβαστό
|
75
|
| 6. Εμπιστευτικότητας και ιδιωτικότητας |
Σχεδόν σεβαστό
|
77
|
| 2. Πρόσβασης χωρίς φυσικά εμπόδια |
Σχεδόν σεβαστό
|
84
|
| Σύνολο Μέσων Ορων |
Μερικώς σεβαστά
|
62
|
Πηγή: epatientgr.wordpress.com
